การมอบรางวัลการเดินทางเพื่อเป็นขวัญและกำลังใจ หรือ Incentive Trip ถือเป็นกลยุทธ์ที่ยอดเยี่ยมในการสร้างแรงจูงใจและตอบแทนความทุ่มเทของพนักงาน แต่เบื้องหลังทริปสุดพิเศษนั้น มีประเด็นด้าน “ภาษี” ที่ฝ่ายบุคคล (HR) และองค์กรต้องจัดการอย่างรอบคอบ เพื่อให้สอดคล้องกับหลักเกณฑ์ของกรมสรรพากร และไม่สร้างปัญหาตามมาในภายหลัง BENS MICE ในฐานะผู้เชี่ยวชาญด้านการจัด Incentive Travel จะมาสรุปประเด็นสำคัญที่ HR ต้องรู้ เพื่อให้การให้รางวัลครั้งนี้ราบรื่นและถูกต้องที่สุด
Incentive Trip ในมุมมองของกฎหมายภาษี
โดยหลักการแล้ว การให้รางวัลพนักงานในรูปแบบทริปการเดินทางท่องเที่ยว ถือเป็น “ประโยชน์เพิ่ม” ที่พนักงานได้รับจากการจ้างงาน ซึ่งเข้าข่ายเป็นเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40(1) แห่งประมวลรัษฎากร พูดง่ายๆ คือ ทริปการเดินทางนี้มีมูลค่าที่ต้องนำมาคำนวณเพื่อเสียภาษี
ภาระภาษีฝั่ง “พนักงาน”
พนักงานต้องนำมูลค่าของรางวัลไปรวมคำนวณภาษี
เมื่อทริปการเดินทางถือเป็นเงินได้ พนักงานผู้ได้รับรางวัลจึงมีหน้าที่ต้องนำมูลค่าของทริปนั้น ไปรวมคำนวณเป็นรายได้เพื่อยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด. 90/91) ในปีภาษีที่ได้รับรางวัล
บริษัทมีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่าย
ตามกฎหมาย บริษัทผู้ออกค่าใช้จ่ายมีหน้าที่ต้องประเมินมูลค่าของรางวัล และทำการหักภาษี ณ ที่จ่าย (Withholding Tax) ในอัตราก้าวหน้าตามฐานรายได้ของพนักงานแต่ละคน แล้วนำส่งกรมสรรพากร
ภาระภาษีฝั่ง “บริษัท”
สามารถนำมาเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัทได้หรือไม่?
คำตอบคือ “ได้” หากบริษัทสามารถพิสูจน์ได้ว่ารายจ่ายนั้นเกี่ยวข้องกับการดำเนินธุรกิจของบริษัทโดยตรง เช่น
- เป็นทริปที่จัดขึ้นเพื่อตอบแทนพนักงานฝ่ายขายที่ทำยอดได้ตามเป้า
- มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจ ซึ่งส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานที่ดีขึ้น
- มีการกำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขการให้รางวัลที่ชัดเจน
เอกสารหลักฐานที่ต้องเตรียมให้พร้อม
เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการลงบันทึกเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัท HR และฝ่ายบัญชีควรเตรียมเอกสารต่อไปนี้ให้ครบถ้วน:
- ระเบียบ ข้อบังคับ หรือมติที่ประชุมที่อนุมัติโครงการให้รางวัล
- หลักเกณฑ์การพิจารณาผู้ที่จะได้รับรางวัลอย่างชัดเจน
- รายชื่อพนักงานที่ได้รับรางวัล
- หลักฐานค่าใช้จ่ายทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับทริป เช่น ใบเสร็จค่าตั๋วเครื่องบิน ที่พัก
แนวทางปฏิบัติสำหรับ HR เพื่อจัดการให้ถูกต้อง
การวางแผนที่ดีคือหัวใจสำคัญ ดังที่เคยกล่าวไว้ในบทความวางแผน Incentive Trip อย่างไรให้ประสบความสำเร็จ ซึ่งการวางแผนด้านภาษีก็เช่นเดียวกัน HR ควรทำงานร่วมกับฝ่ายบัญชีอย่างใกล้ชิดเพื่อประเมินมูลค่าของรางวัล คำนวณภาษีหัก ณ ที่จ่าย และสื่อสารให้พนักงานเข้าใจถึงภาระภาษีที่เกี่ยวข้องอย่างโปร่งใส เพื่อป้องกันความเข้าใจผิดที่อาจเกิดขึ้น
หมายเหตุ: ข้อมูลในบทความนี้เป็นเพียงแนวทางปฏิบัติเบื้องต้นเพื่อความเข้าใจ สำหรับการดำเนินการทางบัญชีและภาษีที่ถูกต้องสมบูรณ์ องค์กรควรปรึกษาฝ่ายบัญชีหรือผู้เชี่ยวชาญด้านภาษีโดยตรง